Stichting Stolpersteine Dinxperlo opgericht

DINXPERLO - Op initiatief van Iris Jansen is de stichting Stolpersteine Dinxperlo opgericht. Met als doel het realiseren van Stolpersteine in Dinxperlo, maar daarnaast zet de stichting zich in om ook de burgerslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog uit Dinxperlo en De Heurne te benoemen en te herdenken, en om de oude begraafplaats in Dinxperlo op te knappen.

Door Lydia ter Welle

Stolpersteine (letterlijk vertaald: struikelstenen) zijn kleine vierkante steentjes van beton, ongeveer 10 bij 10 cm. Op de kop zit een messing plaatje, waarin de naam, geboortedatum, deportatiedatum, alsmede plaats en datum van het overlijden zijn gestanst. Stolpersteine is een project van Gunter Demnig, die deze gedenksteentjes aanbrengt in het trottoir voor de vroegere woonhuizen van mensen die door de nazi's verdreven, gedeporteerd, vermoord of tot zelfmoord gedreven zijn. Zo herinneren Stolpersteine aan Joden, Sinti en Roma, politieke gevangenen, dienstweigeraars, homoseksuelen, Jehova's getuigen en gehandicapten die slachtoffer werden van nationaalsocialisme. De bedoeling van Demnig is dat men 'over de Stolpersteine struikelt met het hoofd en het hart', en dat op die manier de slachtoffers nooit vergeten worden.

Tien Stolpersteine
Iris Jansen vertelt: "In Aalten zijn al wel Stolpersteine geplaatst, en er is in 2017 al een poging gedaan om ze in Dinxperlo ook geplaatst te krijgen. Ik sprak er burgemeester Stapelkamp eens over, die ook aangaf dat hij dat een goed idee vindt. Om er echt werk van te maken, is de stichting Stolpersteine Dinxperlo opgericht, met als doel voor alle slachtoffers van de nazi's in Dinxperlo, De Heurne en Suderwick Stolpersteine te plaatsen. We weten nu al dat de eerste tien er komen, maar ook dat - vanwege het succes van het project van Demnig, die nog altijd zelf de eerste Stolperstein in een plaats legt - dat pas in de loop van volgend jaar zal zijn. Wel is al bekend dat de officiële aftrap van het project Stolpersteine Dinxperlo op 20 april 2020 zal zijn, bij de internationale herdenking van de Holocaust die dan plaatsvindt."

Burgerslachtoffers
Naast het leggen van Stolpersteine heeft de stichting het plan opgevat om - net als in Aalten en Bredevoort al gebeurt - met ingang van 2020 ook de burgerslachtoffers van de Tweede Wereldoorlog te herdenken en een naam te geven op gedenkplaat. "Dat willen we doen op zaterdag 28 maart 2020, aan het einde van de middag. Dat is inderdaad vlak voor de start van de feestelijkheden rond 75 jaar vrijheid. Want we vinden dat je eerst de slachtoffers van de strijd voor vrijheid moet herdenken, vóór je die vrijheid gaat vieren." Fanfare Psalm 150 heeft zijn medewerking al toegezegd, en de organisatoren hopen ook medewerking te krijgen van scholieren, die bijvoorbeeld stukjes informatie over de slachtoffers voorlezen.

Samen met René Westendorp is Jansen ook bezig met 'verhalen vangen' over de (Joodse) slachtoffers uit Dinxperlo. "Ik wil graag dat al die slachtoffers een naam en een gezicht krijgen, door foto's en en verhalen over hun leven. Op de website www.stolpersteinedinxperlo.nl staan alle mij bekende slachtoffers genoemd. Van sommigen van hen heb ik al een foto en informatie over hun leven. Maar nog lang niet van allemaal. Dat wil ik graag compleet maken. Ik ben dan ook erg blij met de hulp van Robert-Jan Rijks, die veel informatie uit de archieven van zijn vader met ons heeft gedeeld. Ik hoop dat ook mensen zich via de website bij ons melden als ze foto's, informatie en verhalen met ons willen delen, of als er volgens hen namen ontbreken."

Paneel
Het plan is om op een (voorlopig) herdenkingsbord te plaatsen op de begraafplaats met daarop de namen van alle oorlogsslachtoffers uit Dinxperlo en De Heurne. Pas als we zeker weten dat alle informatie compleet is, gaan we werken aan een blijvend herdenkingspaneel. Daarbij gaat het niet alleen om inwoners die waar dan ook ter wereld omkwamen, maar ook om mensen, al dan niet militairen, afkomstig van elders die in Dinxperlo en De Heurne omkwamen ten gevolge van de oorlog. Ook 'knillers', militairen van het Koninklijk Nederlands Indisch Leger horen daarbij, net als de Joodse slachtoffers, en bijvoorbeeld vier jongens uit kamp Rees, die in Dinxperlo omkwamen bij een bombardement terwijl ze op transport waren.

Namen melden
Op de website staan alle bij de stichting bekende slachtoffers, maar de stichting hoopt dat iedereen zich meldt die denkt dat er namen ontbreken. "Want we willen dat niemand wordt vergeten! Meldt u zich alstublieft via info@stolpersteinedinxperlo.nl."

Opknapbeurt
Jansen vertelt: "En op respectvolle manier herdenken, dat kan natuurlijk alleen op een plek die er netjes bij ligt. En dat is op dit moment zeker niet het geval met de oude begraafplaats. Sommige graven zijn helemaal overwoekerd. Dat heeft ook te maken met het feit dat het vroeger gebruikelijk was om eeuwig grafrecht te verlenen. Dat betekent dat graven nooit worden geruimd. Maar tegelijk betekent dat er - vooral vaak bij de oudste graven - geen nabestaanden zijn of bekend zijn, die kunnen worden aangesproken op het onderhoud van zo'n graf. Daarom wil ik me graag inzetten voor een opknapbeurt voor de begraafplaats." Zo kwam ze terecht bij stichting Bewaar 't Olde, die zich ten doel stelt alles wat (cultuur)historisch van belang is voor Dinxperlo en De Heurne te bewaren. Samen zoeken beide stichtingen nu vrijwilligers, die willen helpen bij de opknapbeurt. Bertie Bussink van Bewaar 't Olde: "Er is met wethouder martin Veldhuizen afgesproken dat de gemeente aanvullend onderhoud gaat doen, maar we zoeken mensen die ons willen helpen met de overige werkzaamheden: snoeien, onkruid wieden, schoonmaken van graven, misschien zelfs herstel. Iedereen die op wat voor manier dan ook daaraan wil meewerken of bijdragen is welkom. Zij kunnen zich bij ons melden. Wanneer we aan het werk zijn, mogen we gebruik maken van de ruimte van DLE op de begraafplaats, bijvoorbeeld om koffie te drinken."

Om alle plannen rond de herdenking op 28 maart 2020 goed vorm te geven, krijgt de stichting hulp van De Aaltense Uitdaging, die het project Acht Uur Overwerk inzet om alle wensen daarvoor zoveel mogelijk te realiseren.

stolpersteinedinxperlo.nl

info@stolpersteinedinxperlo.nl