Kleilagen en steenzout in beeld voor opslag Duits radioactief afval

Algemeen

Lagen overal langs de Achterhoekse grens te vinden

Door Bernhard Harfsterkamp

WINTERSWIJK – In Duitsland is al in 2011 besloten om te stoppen met kernenergie. Dat betekent dat er al enige tijd nagedacht wordt waar al het radioactief afval, waaronder de splijtstopstaven uit de kernreactoren, terecht moet komen. Opnieuw wordt daarbij gekeken naar de ondergrondse lagen, die bestaan uit steenzout of geologische klei. In september vorig jaar werd bekend dat daarvoor ook lagen in aanmerking komen die tegen de grens van de Achterhoek aan liggen. De provinciale fractie van de SP is verontrust en heeft hierover vragen aan Gedeputeerde Staten gesteld.

Sluiting alle kerncentrales in 2022
In Duitsland zullen alle kerncentrales in 2022 definitief zijn gesloten. De tsunami die in 2011 tot een kernramp bij Fukushima leidde, zorgde ervoor dat de Duitse regering aankondigde te stoppen met kernenergie. Dit werd de ‘Energiewende’ genoemd. Sindsdien zet ons buurland nog meer in op zon- en windenergie. In 2011 waren er zeventien kerncentrales. Daarvan zijn er inmiddels al tien gesloten. De beslissing had tot gevolg dat er meer plekken moeten komen voor de opslag van radioactief afval.

Daarbij wordt toch weer naar ondergrondse opslag gekeken, hoewel de opslag in de zoutlagen van Gorleben en Asse veel problemen heeft gekend. Dat had tot gevolg dat het afval voorlopig bovengronds wordt opgeslagen, zoals bij Ahaus. Het afval wordt daar geïsoleerd opgeslagen en is controleerbaar en beheersbaar. Dat is tot nu toe niet gebleken voor de ondergrondse opslag. Toch is de bovengrondse opslag een tussenoplossing. De opslag bij Ahaus wordt daarom ‘Zwischenlager’ genoemd. De Duitse regering denkt nog steeds dat ondergrondse opslag geïsoleerd, gecontroleerd en beheersbaar kan.

Definitieve keuze in 2031
De zoektocht naar geschikte locaties is al vele jaren bezig. In 2020 werd in september een ‘Zwischenbericht’ (tussentijdse reportage) gepresenteerd door de Bundesgesellschaft für Endlagerung. Benadrukt werd dat er nog geen eindkeuze is. Daarvoor is nog nader onderzoek nodig.

De nu geselecteerde gebieden liggen verspreid over heel Duitsland. Voor de selectie is gebruik gemaakt van alle gegevens, die mijnbouw, boringen naar olie en gas en geothermieboringen en geologische onderzoek hebben opgeleverd. Alle geselecteerde lagen worden nu nader onderzocht. Pas in 2031 wordt een definitieve keuze voor een aantal locaties verwacht. Een deel van de nu gekozen lagen liggen langs de grens van de Achterhoek. De steenzoutlagen lopen door tot aan de grens van de gemeenten Berkelland, Winterswijk en Aalten (en zijn ook in de diepe ondergrond van deze gemeenten te vinden). De geologische kleilagen liggen vooral wat verder naar het oosten. Alleen aan de zuidkant van de gemeenten Aalten en Oude IJsselstreek grenzen ze aan Nederland.

Nederlandse lagen tot nu toe ongeschikt gebleken
Dat de geologische klei- en zoutlagen zo dichtbij in aanmerking komen is zeker een reden om enigszins verontrust te zijn. Daarom heeft de SP vragen gesteld aan het dagelijks bestuur van de provincie Gelderland. De partij vindt het onacceptabel dat de Duitse lagen nabij de grens worden gebruikt voor de opslag van ‘hoog radioactief afval’, want het is te risicovol.
De partij vraagt of gedeputeerde staten al op de hoogte is gebracht door de Duitse overheid en of hierover al een standpunt is in genomen. Voor de SP kan dat er overigens maar één zijn: niet doen. Ook in Nederland is in het verleden gesproken over de ondergrondse opslag. In de jaren tachtig van de vorige eeuw leidde dat tot het Regionale overleg tegen ondergrondse opslag, waarin politieke partijen uit de gemeenten in de Oost-Achterhoek en natuur- en milieuorganisaties samen werkten. Gekeken werd toen door de Nederlandse regering naar de steenzoutlagen. Deskundigen toonden toen aan dat die niet geschikt waren voor opslag.

Het lijkt dan niet logisch dat de aansluitende Duitse lagen wel geschikt zullen zijn. De geologische kleilagen in het Münsterland bestaan uit plioceen en mioceen, kleilagen die ook in Winterswijk en omgeving in de ondergrond voorkomen. Ook naar die kleilagen is in ons land al gekeken of die geschikt zouden zijn voor de opslag van chemisch en radioactief afval. Die plannen zijn tot nu toe nooit veel verder gekomen dan de tekentafel. Toch is door de regering nog nooit definitief besloten dat ondergrondse opslag in Nederland geen haalbare oplossing is. Het zal dan ook niet verbazen, wanneer hiervoor toch weer plannen zullen worden ontwikkeld.

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant