Vanaf een bankje | Tegenover broedende ooievaars

Tegenover broedende ooievaars

Honderd jaar geleden broedde de ooievaar regelmatig in natte gebieden van de Oost-Achterhoek. In 1936 was er een laatste broedgeval in Winterswijk. Daarna werden ooievaars gezien, maar gebroed werd er nooit meer. Dat is nu veranderd, want in Bredevoort broeden ooievaars.

Om de ooievaars goed te kunnen bekijken ben ik op een bankje tegenover het nest aan de andere kant van de gracht bankje gaan zitten. Ooievaars broeden bij voorkeur op boerderijen en andere gebouwen. Ook nesten geplaatst op hoge palen zijn geliefd. Soms is er wel even geduld voor nodig voordat ooievaars plaats nemen op zo’n paalnest. Die in Bredevoort staat achter het Grachthuys en is op initiatief van de Vogelwerkgroep Zuidoost Achterhoek geplaatst. De toenmalige gedeputeerde Van Dijk draaide in 2015 de laatste schroeven aan en verklaarde daarmee het nest “open” voor gebruik.

De ooievaars trekken veel bekijks. Ze lijken zich weinig aan te trekken van de mensen die langs de gracht wandelen en foto's maken. Zo vaak is hier geen ooievaar te zien. In de verte zie ik de Ooievaarsdijk, die naast de Schaarsbeek ligt. Vanaf die dijk kun je de ooievaars in de verte zien. De naam herinnert misschien aan broedgevallen in het verleden. Zekerheid bestaat hierover niet, al schrijft G.J. Meinen in 1908 dat er in het broek en goor tussen Corle en Bredevoort ooievaars broedden. Bredevoort was in die tijd omringd door die gebieden met natte graslanden en hakhoutwallen.

De ooievaar broedde altijd al in de buurt van mensen. Toch was die aan het begin van de jaren 70 van de vorige eeuw bijna uitgestorven. Dankzij vrijwilligers is een reddingsprogramma met ooievaarsstations succesvol gebleken. Inmiddels broeden er ruim duizend ooievaarsparen in ons land. In de Oost-Achterhoek wilde dit nog niet lukken, ondanks dat er op allerlei plekken nesten hoog op palen werden geplaatst. In de randzone van het Vragenderveen staat er al meer dan 20 jaar één, maar de ooievaar kwam niet. Dat het nest in Bredevoort na ruim vijf jaar al gebruikt wordt is daarom onverwacht snel.

Ooievaars deden op die andere plekken pogingen, zonder resultaat. Het broedgeval bij het Grachthuys mag pas succesvol worden genoemd als er jongen uitvliegen. Dat laatste broedgeval in Winterswijk in 1936 kreeg veel hulp. Het nest was gebouwd op een paal aan de Zonnebrink. De jongen werden bijgevoerd met gevangen kikkers. Jongens kregen voor een kleine kikker één cent en voor een grote drie cent.