Boeken van Robert-Jan Rijks bij het Grenslandmuseum. Foto: Frank Vinkenvleugel
Boeken van Robert-Jan Rijks bij het Grenslandmuseum. Foto: Frank Vinkenvleugel

Oorlogsflarden aan herinneringen, memoires van Theo Rijks

Cultuur

DINXPERLO - Robert-Jan Rijks heeft de wens van zijn vader verwezenlijkt door een tweetal boeken uit te brengen met daarin de memoires van Theo Rijks en een daaraan gekoppeld onderzoek. In de memoires staan jeugdherinneringen tijdens de oorlogsjaren in Dinxperlo gezien door de ogen van Theo. Het gaat om mooie maar ook schokkende verhalen. Het boekje draagt de titel ‘Om nooit te vergeten’. Het tweede boek ’Toen de klok stil stond’, is het onderzoek naar de memoires, vanuit een ‘historische en onderzoekende bril bekeken’. Beide boeken zijn in eigen beheer uitgebracht. Robert-Jan kreeg hierbij ondersteuning van Maarten Beernink van ‘Het Boekenschap’ uit Zelhem.

Door Waltraud Wensink

‘Was dit ons dorp? Ons mooie Dinxperlo? Het was onvoorstelbaar. Puinhopen waren overgebleven, de Hogestraat was onherkenbaar, links en rechts waren woningen vernield en wat nog overeind stond was ernstig beschadigd. Ons huis was er nog redelijk goed vanaf gekomen. De ruiten waren kapot en er waren pannen van het dak. Maar tussen de puinhopen van de Nederlands hervormde Kerk hangt onze driekleur: Het rood, wit en blauw en we hebben onze vrijheid terug, dat is op dat moment het allerbelangrijkst’, een citaat uit het boek ‘Om nooit te vergeten’. 

Robert-Jan: ”Mijn vader is in 2015 overleden en heeft altijd veel verhalen verteld over onder andere de oorlogsjaren die hij mee had gemaakt als jongere. De meest spannende maar ook indrukwekkende en schokkende verhalen kon hij vertellen en dat boeide me enorm. Vlak voor zijn overlijden, toen het erg slecht met hem ging, gaf hij aan dat er op zolder nog van alles in mappen lag maar niks geordend. Hij had het graag willen bundelen en uit willen brengen in een boek maar dat kreeg hij niet meer voor elkaar. Hij zei: ”Het zol mooi weazen as dat nog kump, doe dr wat met.” 

Losse flarden
Natuurlijk wilde Robert-Jan als zoon graag deze wens van zijn vader vervullen en begon met het doorlezen van alles wat hij kon vinden. Robert-Jan: ”Het klinkt misschien een beetje oneerbiedig maar het waren allemaal losse flarden. Veel teksten, gedichten op vellen papier, maar ook stukken op de laptop en her en der zelfs op stukjes karton en verhalen op cassettebandjes. Dat zou een hele klus worden en hoe moest ik dat nu aanpakken? Maar was vastberaden om mijn best er voor te doen. Pa heeft gezegd ‘Aj de verhalen koppelt aan ow onderzoek, probeer dan ook sommige feiten an ‘t licht te kriegen’. En dat heeft Robert-Jan gedaan, getuige de twee boeken die zijn uitgebracht. Via ‘Dinxpedia op Facebook’ kwamen er ook veel berichten en tips binnen en langzaam kwam Robert-Jan steeds een stukje verder met de memoires van zijn vader.

Een wandelende encyclopedie
Robert-Jan vertelt, het is te horen aan zijn verhalen dat hij de genen van zijn pa heeft en niet uitgesproken raakt over hetgeen wat onder andere zijn pa heeft meegemaakt in de oorlogsjaren. ”Mijn pa kon mooi vertellen, hij nam alle informatie in zich op. Hij nam ons mee in zijn verhalen en die interesse sloeg ook op ons als kinderen over. Natuurlijk wilde hij zich ook nog wel een beetje bemoeien met de inhoud van een eventueel boek. Hij had in 2013 al het een en ander klaar liggen. Hij zei op een gegeven moment: ”Den drietoorlog interesseert mien niet zo zeer, moar de verhalen en wat ik heb met-gemaakt mot dr in’. En dat waren flarden van verhalen van hetgeen hij zelf heeft meegemaakt en gezien door zijn ogen, een jonge knaap in de oorlogsjaren in Dinxperlo.”

Robert-Jan heeft er met hulp van Maarten Beernink een mooi boek en naslagwerk(onderzoek) van gemaakt. Mensen die de buurt in Dinxperlo van vroeger kennen, zullen er zeker veel van herkennen. Er staan bekende namen in, straatnamen van buurten en huizen die beschoten zijn, de gewonden, de mensen die het niet overleefd hebben, de narigheid en de spannende momenten, de militairen, de burgerslachtoffers, de ‘Bosmansboer op ’t Beggelderdijk’ waar op 24 maart 1945 na een door de geallieerden uitgevoerde luchtaanval tientallen Duitse soldaten maar ook meegevluchte burgers omkwamen, het schuilen in De Heurne, de bombardementen op het dorp, De Heurne en Suderwick. 

Vrede
Robert-Jan: ”Mijn pa vond dat het gewoon beschreven moest worden want hij vond vrede zo ontzettend belangrijk. Vooral in deze tijd is het weer ontzettend actueel. Wij hebben nu ook een Werkgroep Dinxpedia 1940 – 1945. Theo had al een hoop gedichten geschreven zodat deze op 4 mei konden worden voorgelezen. ‘Zo lang ze dr nog ligt, kuj ze veurleazen’, zei hij, ‘en goa doar met deur’. Vader was van mening dat men alle narigheid die men elkaar in de oorlog heeft aangedaan wel kunt vergeven maar dat je het niet mag vergeten. Ook had hij het graag gezien dat wij samen met onze buurtgemeente Suderwick gezamenlijk op 4 mei zouden gaan herdenken en dat er misschien ooit een monument zou komen bij de Bruggenhutte. Hopelijk hoeven de jongeren van ‘nu’ dit niet meer mee te maken, want oorlog is verschrikkelijk.”

Hoe mooi is het dan, dat je als zoon van Theo Rijks de memoires van je vader kunt en mag uitbrengen en zijn wens in vervulling kunt laten gaan. Respect voor al het werk dat hiermee gemoeid is. Het boekje en het naslagwerk dat Robert-Jan heeft uitgebracht is echt iets Dinxpers, het gaat over de oorlog en de bevrijding hier in Dinxperlo en hoe zijn pa dat heeft beleefd. Het zijn boeken die bij de geschiedenis van Dinxperlo in het ‘archief’ horen en in de boekenkast van iedere school. De boeken zijn te bestellen via een persoonlijk bericht via Facebook of door een mail te sturen naar Radiohead40@live.nl 

Advertenties doorgeplaatst vanuit de krant