Nieuwe beiaardier voor dertigjarig carillon van Dinxperlo

DINXPERLO - Sinds 1993 heeft de Dorpskerk van Dinxperlo een carillon. Op 22 september tijdens de weekmarkt in Dinxperlo werd er afscheid genomen van de beiaardier van dit carillon, Jan Willem Achterkamp, die na 15 jaar trouwe dienst de sleutel overhandigde aan zijn vervanger Bauke Reitsma. Dit gebeurde onder het toeziend oog van burgemeester Stapelkamp, oud-burgemeester Van As en een aantal genodigden.

Door Waltraud Wensink

In het Kerkelijk Centrum op de markt werd er tevens stil gestaan bij het feit dat Dinxperlo al dertig jaar een carillon heeft en dat is toch best heel bijzonder. Toenmalige burgmeester Leendert van As vertelt in een korte toespraak met af en toe een scherpe opmerking hoe het tot stand kwam dat Dinxperlo een carillon kreeg. Dat was naar aanleiding van een afspraak tussen hem en de industriekring van Dinxperlo. “Er werd gezegd: ‘Als u het voor elkaar krijgt dat er binnen afzienbare tijd een rondweg komt, stellen wij 100.000 gulden beschikbaar. Maar doe er dan wel iets mee waar de hele bevolking iets aan heeft. En dat resulteerde in een carillon in de toren van de Dorpskerk.”
Van As: “Dinxperlo verdiende in mijn ogen een carillon, want dat hadden wij nog niet. Er werd een carillon geplaatst dat met 50 klokken tot de omvangrijkste van ons land gerekend mag worden en daar mogen we best heel trots op zijn. Dat was in 1993, waar met schenkingen uit het Dinxperlose bedrijfsleven en schenkingen van inwoners van Dinxperlo een mooi instrument werd gerealiseerd, een instrument van Dinxperlo voor Dinxperlo.”

Hoog in de toren zit de beiaardier in de speelcabine

Het was destijds een geweldige opening en het feit dat er een carillon was betekende natuurlijk ook dat er een beiaardier moest zijn. Op 18 september 1993 bespeelde beiaardier Roel Smit voor het eerst het carillon en het werd extra feestelijk doordat muziekverenigingen Psalm 150 en Pr. Beatrix hier hun medewerking aan verleenden.
Iedere vrijdag tijdens de markt hoor je naast het bespelen van het carillon elk kwartier de klokken. Roel Smit heeft tot aan zijn pensioen iedere vrijdag een uur gespeeld. En dat bespelen van het carillon is bepaald geen kinderspel en moet je niet onderschatten. Alleen de weg er naar toe is al een hele belevenis in de Dorpskerk. Hoog in de toren zit de beiaardier in een kleine speelcabine die je kunt bereiken via een aantal zeer smalle trappen. Er wordt gegrapt dat dit soort trappen zorgt voor een natuurlijke afvoer van beiaardiers.
Het bespelen van het carillon vergt heel wat fysieke kracht. Per 1 januari 2008 heeft Jan Willem Achterkamp de plek van Roel Smit overgenomen en speelde op de vrijdagmiddag tijdens de weekmarkt. In 2015 heeft hij het Dinxperlo’s Beiaardboek geschreven en het eerste exemplaar tijdens de Open Monumentendag overhandigt aan de toenmalige wethouder van cultuur van de gemeente Aalten, Henk Rijks.

Sleuteloverdracht
Jan Willem speelt vol overgave zijn laatste stuk en krijgt een welverdiend applaus van alle aanwezigen. Hij heeft het maar liefst vijftien jaar gedaan en nu draagt hij de sleutel over aan Bauke Reitsma. ”Ik wens je veel succes en plezier en hoop dat je net zoveel lol zult hebben als dat ik heb gehad.”
Er wordt vervolgens een plaatje aan de muur onthult met daarop de namen van de beiaardiers die we in Dinxperlo gekend hebben en de jaren dat ze het carillon bespeeld hebben. Die van Bauke staat nog open en de tijd zal leren hoe lang hij het zal doen.

Bauke Reitsma
Reitsma, stadsbeiaardier te Almere, Baarn, Bathmen, Deventer en Weesp, gaat zijn taak nu overnemen. Bauke speelt op de eerste en derde vrijdagmiddag van de maand vanaf 15.30 uur. Aan zijn enthousiasme zal het in ieder geval niet liggen en hij had dezelfde leermeester als zijn voorganger, dus dat moet helemaal goed komen. Als hij boven het carillon bespeelt gaat hij helemaal op in zijn spel en ook hij laat zien dat het fysiek een beste klus is om een carillon te bespelen. Enthousiast als hij is wordt er zelfs een duetje gespeeld met burgemeester Stapelkamp en maken de heren ook nog een ‘selfie’. Op verzoek van onze burgemeester wordt ‘Life on Mars’ gespeeld van David Bowie.
Reitsma zit ook vol ideeën. ”Ik zou het leuk vinden dat ik het ook weer kan oppakken om met de schooljeugd aan de slag te gaan, maar ook om meer bewoners te betrekken bij het bespelen van het carillon door een soort van verzoeknummers in te voeren.” Uitdagingen gaat hij hierbij niet uit de weg. “Ik hoop dit in de komende maanden vorm te kunnen geven.”

Respect voor de marktkooplui bij een dure bui

Jan Willem spreekt tijdens een bescheiden afscheidsspeech zijn respect uit voor alle marktkooplui die hij in weer en wind op de markt zag staan ploeteren terwijl hij hoog en droog in het torentje zat. Hij heeft ervaren dat het in Dinxperlo met regelmaat regent op de vrijdag en dan is het uitkienen wat je speelt. “’Raindrops keep falling on your head’, of ‘Zachtjes tikt de regen’ is het een nummer als troost of strooi je dan zout in de wonde als er sprake was van een ‘dure bui’? Een dure bui als de hele markt leegstroomt vanwege het weer en de mensen die thuis zitten zich afvragen of ze de deur nog wel uit moeten met dat weer.”

Cultureel erfgoed
In de dertig jaar dat Dinxperlo een carillon heeft, hebben we een paar keer op het randje gestaan en hingen de klokken als het ware aan een zijden draadje, maar gelukkig is het carillon er nog en hebben we nog steeds een beiaardier. Bauke: ”Het carillon mag gezien worden als cultureel erfgoed. Het is echt iets van de lage landen. Ons vak is bijzonder en dat moeten we in ere houden en vooral ook levendig.”
Tijdens het spelen van Bauke op het carillon vragen we enkele bezoekers van de markt wat ze van de nieuwe beiaardier vinden? “We kunnen nu niet zo ineens zeggen dat we kunnen horen dat het een nieuw persoon is die speelt, maar hij doet het goed. Het brengt toch een stukje sfeer en gezelligheid tijdens de markt.”
Een ander zegt: ”Soms herkennen we de nummers niet gelijk die gespeeld worden, maar als je eenmaal een riedeltje hoort dat je herkent, kun je de rest ook heel goed thuisbrengen. Het heeft wel wat en ik heb het nog nooit als storend ervaren, integendeel zelfs, ik vind het erg bijzonder dat we dit op de markt horen.”
Bezoekers op de markt doen hun boodschappen en letten niet voortdurend op wat er gespeeld wordt, maar het wordt zeker waargenomen en gewaardeerd.
En zo hard als het in de toren klinkt, zo bescheiden en klein maar zeker ook fijn klinkt het op de Dinxperlose weekmarkt en mogen we blij zijn met ons eigen carillon en een weer een nieuwe beiaardier die Dinxperlo en de markt net dat ene beetje meer geeft. Ben je benieuwd hoe een carillon werk kijk dan op www.erfgoedaalten.nl, daar is een mooi filmpje te zien of neem na overleg eens een kijkje in de Dorpskerk.