FOTO’S: Het jaar 2022 knallend afgesloten!

DINXPERLO/AALTEN – In het buitengebied van de gemeente Aalten is op 110 plaatsen het oude jaar knallend afgesloten. Op veel plekken kleinschalig, op een aantal locaties groots met tientallen melkbussen, tenten en live muziek. Gezelligheid viert de boventoon, vriendengroepen, buren, families en collega’s maken er een mooi spektakel van. Passanten zijn welkom om een kijkje te nemen, koffie of een glaasje te drinken, een hamburger, oliebol of andere lekkernijen te nuttigen. 

Door Karin Stronks

Heisterkamp
Bij keet Heisterkamp in Lintelo brandt een knappend vuurtje, de vriendengroep en enkele ouders staan onder een partytent een drankje te doen. Het is net even droog maar het waait behoorlijk. Acht melkbussen staan op een rij met een vangnet ervoor. Wiebe van Eerden: “Anders waaien de ballen alle kanten op!” De groep zet zich schrap, oorbeschermers worden opgezet, een vlam wordt onder de melkbussen gehouden. Acht keer volgt een dreunende knal. “We schieten voor het eerst hier bij onze nieuwe keet”, vertelt Norick Bennink. Jordy te Slaa nodigt ons uit om de keet te bekijken. De keet ziet er prachtig uit zowel van buiten als binnen. Intussen knallen de ballen buiten weer uit de melkbussen en nemen de vrienden nog een biertje. Op de achtergrond klinkt muziek van de Top 2000…

Op de Haart
Op de Haart bij Te Bokkel is het een gezellige boel. In een enorme bakpan worden hamburgers bereid, de Haartse groep zit gemoedelijk te kletsen en doet een drankje. Ook hier staat de zender op Radio 2… Nanko te Bokkel zegt: “We zijn bewust pas na half twee begonnen, de paarden van onze buren staan dan veilig binnen.” Intussen schuift hij korven met carbid in de melkbussen. Er wordt door een buisje water toegevoegd als de ballen in de openingen zijn gedrukt. Een ruk aan een touwtje brengt in de bussen een vonk tot stand met behulp van een vuursteentje. Een tel later vliegen de ballen met een ontzettende dreun tientallen meters de lucht in. Douwe te Bokkel en zijn neef Mika te Bokkel springen op een trekkertje en halen samen de ballen weer op. Nanko: “Dit is onze jonge aanwas! Zij hebben geholpen met klaarzetten en halen de ballen telkens op!” Ook op de Haart is het gezelligheid troef!

Live muziek en Dj
Net even buiten Dinxperlo is het bij Wouter Takke al gezellig druk in de tenten. DJ Wimpie draait vrolijke muziek, kinderen, jongeren en oudere jongeren kletsen, dansen en drinken wat. Een sirene gaat, lampen knipperen, ten teken dat de zelfgebouwde carbidbussen op het punt van knallen staan. Vijf dreunende knallen volgen. Dit ritueel herhaalt zich steeds, sommige bezoekers staan naar het traditionele schouwspel te kijken. Een frietwagen is er ook voor een lekkere hap. Giovanni Stanneveld vertelt: “We organiseren hier het carbidschieten met drie vriendengroepen. Er is live muziek met de Hals Band en Dj Wimpie.” De tenten zijn opgeleukt met slingers en ballonnen. “De tenten zijn van ons, we zijn jaren geleden klein begonnen en langzaam uitgegroeid tot dit feest! In twee dagen tijd bouwen we alles op. De ontsteking van het carbidschieten gaat hier elektronisch, ook kleine kinderen kunnen met een druk op de knop de ballen laten knallen!” Iedereen is welkom, ook passanten komen vaak even kijken. Er wordt geschoten tot het donker is en dan gaat het feest nog even door in de tenten…

CHV Barlo
Bij het hok van CHV Barlo staan ouders, vrienden en bekenden onder zwarte partytenten. Het regent… Dejan Pöstgens, Dennis Yeboah, Luc Brethouwer en Robbin Fukkink zijn druk bezig met het vullen van de acht melkbussen met het mengsel van carbid en water. De ballen worden in de openingen gedrukt, de chemische reactie volgt, een minuutje later loopt Duco Stronks met de vlam langs de melkbussen en acht dreunen volgen. De ballen vliegen tientallen meters weg. Bezoekers bedekken hun oren of dragen oorbeschermers. “Toen we begonnen waren we rond de dertien, veertien jaar, negen jaar geleden! We hadden eerst drie of vier melkbussen, later hebben we dit rek gemaakt en er kwamen meer bussen bij”, vertelt Job. De vrienden hebben allemaal geholpen met klaarzetten, er worden broodjes frikandel en oliebollen geserveerd. “Jolien Kobus heeft de oliebollen gebakken!” Er zijn vrienden van vrienden en bekenden. “We hebben ook onze ouders uitgenodigd om te komen, tussen twee en vier uur, dan komen ze een beetje tegelijk. Ook komen er soms mensen die toevallig langskomen een kijkje nemen”, vertelt Luuk Cornelissen. De vriendengroep bestaat uit 24 jongeren, veertien jongens en tien meiden. Merle ter Haar: “We gaan door met knallen tot het donker wordt. Daarna gaan we met z’n allen uit!”

De oorsprong van carbidschieten
Het is mogelijk dat de traditie van carbidschieten – net als bijvoorbeeld de kerstboom – terug te voeren is op de Germaanse Tijd. Tijdens hun joelfeesten, midwinterfeesten, ontstaken de Germanen grote vuren. Natuurlijk bestond carbid toen nog niet, maar het idee is hetzelfde: zorgen voor vuur en knallen om boze geesten te verjagen. In onder meer Drenthe en rond de Overijsselse plaatsen Zwolle en Kampen (Brunnepe) wordt al vanaf het begin van de twintigste eeuw met carbid geschoten. Carbidschieten was toen populair onder jongemannen, als een vorm van ‘burgerlijke ongehoorzaamheid’. De jeugd daagde er de veldwachter mee uit. Gelegenheden waarbij er geschoten werd waren het einde van het jaar maar ook bij huwelijken en andere feesten werd carbid geschoten.

Immaterieel cultureel Erfgoed
Het schieten met carbid kwam op 27 juni 2014 als ‘Carbidschieten in Drenthe’ op de Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed in Nederland.
Met dank aan Hans de Beukelaer, bron: Enne Koops