Boerderij van de toekomst is high-tech

26 februari 2018, 08:05

ACHTERHOEK – De Achterhoek Toekomst Toer bezocht op woensdag 21 februari drie innovatieve bedrijven uit de agrarische sector. Raadsleden van diverse gemeenten, vertegenwoordigers van belangenverenigingen, agrarisch onderwijs, politieke partijen en studenten reisden mee en bezochten het melkveebedrijf van de familie Harmsen waar uitleg werd gegeven over het project Vruchtbare Kringloop Achterhoek (VKA) en precisielandbouw. De reis voerde verder naar Beltrum voor een bezoek aan Mestvergisting Groot Zevert waar een rondleiding en informatie werd gegeven over de ambitie Kunstmestvrije Achterhoek. Ten slotte bezocht het gezelschap proefboerderij De Marke waar de items 'smart melkveehouden' en 'Internet of Things' (IoT) aan de orde kwamen.

Door Karin Stronks

De reizigers verzamelden zich bij proefboerderij de Marke waar de koffie en thee klaar stond. In de ontvangstruimte sprak gastheer Henk Jolink, rundveehouder uit Drempt, regiobestuurder LTO, deelnemer VKA en voorzitter stuurgroep, de gasten toe. De onderwerpen vergrijzing van boeren, bevolkingsgroei, verschraling van de grond, verstedelijking en terugloop van agrarische bedrijven kwamen onder andere aan de orde. Maar ook statistieken werden genoemd: 35% van het geproduceerde zuivel wordt in ons land gebruikt, 65% is bestemd voor de export. Er zijn 45.000 mensen werkzaam in de agrarische sector. In 1950 waren er 400.000 boerenbedrijven in Nederland, nu zijn dat er nog 67 000. In 1986 werden in ons land 2,5 miljoen koeien gehouden tegenover 1,6 miljoen nu. Een melkveebedrijf biedt werk aan 7 mensen, daaronder vallen ook medewerkers van aanverwante bedrijven zoals loonwerkers. De gasten kregen een film te zien over kansen, een duurzame toekomst, werken met respect voor de natuur. De film eindigde met de slogan: 'de kracht die we doorgeven'.

De busreis voerde het gezelschap naar het rundveebedrijf van de familie Harmsen in Hengelo (G) waar men in twee groepen verder ging voor een rondleiding op het bedrijf en een presentatie over het project VKA waar 285 agrariërs, de boerenadviesraad, 28 studiegroepen, drie kennisgroepen en achttien loonwerkers aan meedoen. Om de kringlopen op boerenbedrijven in beeld te krijgen werken de agrariërs met de zogenaamde KringloopWijzer, een instrument dat laat zien welke resultaten een agrarisch bedrijf behaalt wat betreft de benutting van meststoffen en de uitstoot van stikstof, fosfaat, ammoniak en broeikasgassen. Projectleider VKA Carel de Vries vertelt: "We hebben al veel bereikt, de bemesting is gedaald terwijl de gewasopbrengst is gestegen. 52% van de deelnemers voldoet aan het nitraat-overschot, de overige zijn er minder dan 10% van verwijderd, er is inmiddels een negatief fosfaatoverschot en bedrijven met de laagste overschotten beschikken over de vruchtbaarste bodem."

'In de toekomst kan een boer zijn bedrijf runnen vanaf zijn tablet'

Biogas
Het volgende bedrijf dat werd bezocht was Mestvergisting Groot Zevert, gevestigd in Beltrum. Weer werden de gasten in twee groepen verdeeld voor een rondleiding en een presentatie. Arjan Prinsen verzorgde de rondleiding. Hij legt uit: "Een groot deel van de biogasproductie uit de vergistingsinstallatie, 8 miljoen m3 per jaar, gaat met een speciaal daarvoor aangelegde gasleiding naar Friesland Campina in Borculo. Mest bestaat voor 80 à 90% uit water, door de mest te strippen en te wassen blijft er spuiwater over dat terugvloeit naar de Berkel." Kees Kroes gaf uitleg over de ambitie Kunstmestvrije Achterhoek en de tests met de uit dierlijke mest geraffineerde Groene Kunstmestvervanger. Eén van de gasten merkte op: "De grote kunstmestproducenten zullen er alles aan doen om de invoering van dit product te vertragen of wellicht helemaal tegen te houden…" De eerste tests met de Groene Kunstmestvervanger zijn inmiddels in gang gezet, de bedoeling is om het project in 2019 verder uit te rollen.

Smart veehouden
Het gezelschap keerde terug naar proefboerderij De Marke waar de laatste rondleiding en presentatie werden verzorgd. Zwier van der Vegte, manager bij De Marke nam de gasten mee naar een weiland om uitleg te geven over de water inspectiemonitor, door op veel plekken te peilen is de agrariër altijd op de hoogte van de actuele waterstand. Ook gaf Van der Vegte uitleg over mestvergisting en gasopwerking door kleine installaties op een boerenbedrijf waardoor de agrariër optimaal profiteert van de energie in mest. Pieter Hoenderken maakte het verhaal compleet met zijn presentatie over een weerstation, een broeimeter en het koevolgsysteem. Hij geeft aan: "In de toekomst kan een boer vanaf zijn tablet het bedrijf runnen en zijn werknemers aansturen. Alle data worden verzameld door sensoren, is een koe kreupel, moet zij afkalven, wanneer moet de boer beregenen?"

BOER
Terug in de ontvangstruimte kreeg hoogleraar Gert-Jan Hospers gelegenheid om deze enerverende dag kort samen te vatten. Hij zei veel inspiratie te hebben opgedaan en dat er volgens hem vier speerpunten te noemen zijn: "Bewustwording van de kracht van de landbouw. Onderwijs: belangrijk dat jongeren hun verhaal vertellen. Economie en energie: circulair produceren, gebruik maken van high tech in de sector en ten slotte Relaties: binnen de Achterhoek maar ook daarbuiten zoals in de Stedendriehoek en Twente aanhalen. En volgens mij vormen deze vier punten samen het woord BOER!"

De Achterhoek Toekomst Toer is een initiatief van Achterhoek 2020 en bestaat uit meerdere themareizen. Op maandag 19 maart wordt in Amphion Doetinchem de afsluiting van de reizen gehouden die op 2 oktober zijn gestart. Tickets voor deze dag kunnen gereserveerd worden via de website.