'Op miraculeuze wijze aan het pensioen ontsnapt'
Joop Wikkerink voelt zich op zijn best als hij kan werken
Door Bernhard Harfsterkamp
AALTEN – Een verrassende naam was het niet, want Joop Wikkerink is al vanaf 1982 gemeenteraadslid, maar het was wel een verrassing dat hij wethouder werd. Na de gemeenteraadsverkiezingen wees aanvankelijk er niets op dat de Progressieve Partij (PP) onderdeel zou worden van een nieuwe coalitie. Maar nadat de onderhandelingen met Gemeentebelangen waren mislukt, deden CDA en VVD een tweede poging om een nieuw college te vormen, nu met de PP. Die slaagde wel, zodat Joop Wikkerink op dinsdag 3 juli benoemd werd als wethouder.
Weer een wethouder
Als alles op de al decennialang vertrouwde en bekende wijze was gegaan, was Wikkerink hoogstwaarschijnlijk geen wethouder geworden. Na gemeenteraadsverkiezingen werd eerst gekeken welke partijen een nieuwe coalitie moesten gaan vormen, waarna die partijen gingen onderhandelen over een coalitieprogramma. In 1990 en 1994 leidde dat er nog wel toe dat de Progressieve Partij een wethouder kon leveren, maar in de jaren daarna waren er altijd redenen om niet meer met de PP in zee te gaan. Die verwachting was er ook dit keer, maar een vernieuwing zorgde voor een ommekeer, een vernieuwing die te danken was aan Wikkerink. Al ver voor de gemeenteraadsverkiezingen kwam hij met het voorstel om in plaats van een coalitieprogramma een raadsprogramma te maken. Dat leidde er toe dat alle partijen samen na de verkiezingen aan een programma van de gehele raad werkten. Dat raadsprogramma is de opdracht van de raad aan het nieuwe college van Burgemeester en Wethouders.
Zonder raadsprogramma geen wethouder
Op de avond van de benoeming van de wethouders vertelde Martin Veldhuizen, die voor de VVD wethouder is geworden, dat het nieuwe college van VVD, CDA en de Progressieve Partij waarschijnlijk niet tot stand zou zijn gekomen, als er eerst over een coalitieprogramma onderhandeld had moeten worden. "Dan was het heel moeilijk geworden." De standpunten van de VVD en PP liggen daarvoor op een aantal onderdelen te ver uit elkaar. Ook Wikkerink vermoedt dat het dan niet gelukt zou zijn. Maar nu was er het raadsprogramma, waarover alle partijen het al eens waren geworden. Het was slechts een kwestie van wethouders daarbij zoeken voor de uitvoering. Nadat CDA, VVD en Gemeentebelangen het niet eens konden worden over de wethouderverdeling kwam de PP toch nog enigszins verrassend in beeld. Joop Wikkerink greep de kans met beide handen aan en is nu verantwoordelijk voor de onder andere de uitvoering van de Participatiewet, de Wet Maatschappelijke Ondersteuning (WMO), inburgering en sociaal-cultureel werk.
'Werken is hartstikke leuk'
Bij de Progressieve Partij was al eerder afgesproken, voor het geval dat, dat Wikkerink de wethouderkandidaat zou zijn. "In het verleden had ik zelf niet de ambitie. Ik had interessant werk en dacht dat ik daar niet gemist kon worden. Bovendien vond ik de combinatie gemeenteraadslid en werk waardevol." Hij dacht ook lang dat hij niet geschikt zou zijn om wethouder te worden, maar daar was hij tijdens zijn laatste baan al anders tegenaan gaan kijken. Wikkerink was de laatste tien jaar de persoonlijke adviseur van de wethouders in Hengelo als het om de Participatiewet ging (daarvoor Wet werk en bijstand geheten). Daardoor had hij een betere indruk gekregen van het dagelijks werk van de wethouder.
"Ook had ik de vreemde opvatting dat je moet werken voor een baas. Politiek is voor mij hobby. Een wethouderschap zag ik dan ook als hobby." Maar daarvoor moet je wel tijd hebben. Sinds begin dit jaar heeft Wikkerink die. Hij had graag nog langer als ambtenaar in Hengelo willen blijven werken, maar hij werd geacht met pensioen te gaan. Van hem had dat niet gehoeven. "Ik vind werken hartstikke leuk." Hij had helemaal geen zin om alleen maar thuis te zitten, waardoor het wethouderschap op een prima moment kwam. "Je bent op miraculeuze wijze aan je pensioen ontsnapt", was de reactie van zijn schoondochter, althans in zijn herinnering..
'Je zit er ook namens een partij'
In de fractie van de Progressieve Partij zitten twee nieuwe raadsleden. Alleen de nieuwe fractievoorzitter Guido Uland heeft enige ervaring. Dat was voor Wikkerink geen reden van het wethouderschap af te zien, al was de onervaren fractie wel een zorgpuntje. Maar die moet zich nu maar bewijzen. Wikkerink zal wel de fractievergaderingen en andere activiteiten van zijn partij bijwonen. De gedachte dat wethouders na de invoering van het dualisme in 2002, waardoor wethouders geen gemeenteraadslid meer zijn, niet meer welkom zouden moeten zijn bij fractievergaderingen vindt hij een vreemde. Hij is ook niet van plan om als wethouder beslissingen te nemen, die niet stroken met de standpunten van zijn partij, al is het nooit uitgesloten dat het een keer gebeurt. "Als wethouder moet je je wel bewust zijn dat je er namens een partij zit. Die heeft voor de verkiezingen heel veel gedaan om te zorgen dat er zoveel mogelijk stemmen zijn binnen gehaald." Tegelijkertijd weet Wikkerink ook dat hij wethouder namens de gehele gemeenteraad is, want hij mag als onderdeel van B en W het raadsprogramma uitvoeren. Al zal het college aan het uitvoeringsprogramma wel eigen punten toevoegen.
Zoeken naar zijn rol
Sinds zijn benoeming heeft Wikkerink zich vooral ingelezen om overzicht te krijgen. Veel ambtelijke notities heeft hij nog niet voorbij zien komen, want in de zomermaanden is het inderdaad rustig in het gemeentehuis. Uiteraard heeft hij al wel met 'zijn' ambtenaren gesproken. Omdat hij zelf ambtenaar is geweest heeft hij gezegd, dat ze hem een schop moeten geven 'als ik me te veel met de details bezighoud'. Het is voor hem nog wel zoeken naar welke rol hij precies als wethouder heeft. "Het is gemakkelijk om te zeggen dat je alleen met de hoofdlijnen bezig moet zijn. Ook als raadslid moest je regelmatig wel met de details bezig zijn. Dat zal als wethouder niet anders zijn." Hij vraagt zich ook af of een wethouder een superambtenaar is of meer op afstand moet staan, zoals een minister.
Intussen verbaast hij zich al dat je als wethouder opeens meer 'gezien' bent dan een gewoon raadslid. "Waarom worden voor allerlei activiteiten alleen de burgemeester en wethouders uitgenodigd? Daar kunnen toch ook gemeenteraadsleden namens de gemeente naar toe." Als grootste ambitie voor de komende vier jaar heeft hij om ondanks de landelijke bezuinigingen de bewoners van Aalten de zorg te kunnen bieden die ze nodig hebben. Ook wil Wikkerink graag "de boel bij elkaar houden. Ik wil een samenleving die naar elkaar omziet en waar niet meteen de professionele zorgverleners nodig zijn." Tenslotte wil hij ervoor zorgen dat de statushouders, de erkende asielzoekers, echt integreren. "Het moet niet zo gaan als met de vroegere gastarbeiders. De verwijdering van nu zou ik graag voorkomen."