Meedoenpact: samen aan de slag om armoede te bestrijden
IJZERLO - In 't Dorpshuus werd donderdag een avond gehouden om het Meedoenpact in het kader van armoedebestrijding vorm te geven. Zo'n zeventig mensen uit allerlei organisaties en een enkeling als privé geïnteresseerde werden woensdag welkom gehelen door Wim Drenth, één van de initiatiefnemers. "Jammer dat we dit soort avonden nodig hebben. Maar ik weet van mijn organisatie, Stichting Diaconale Hulpverlening Aalten dat velen actief zijn in de bestrijding van armoede in de gemeente Aalten. Maar helaas werken we ook vaak langs elkaar heen, zonder te weten wie wanneer en op welke wijze helpt. We weten zeker dat we lang niet iedereen bereiken die hulp nodig heeft. Daarom zetten we deze avond op."
Door Lydia ter Welle
'We', dat zijn Wim Drenth van stichting Diaconale Hulpverlening Aalten, Eric Wichgers van Figulus Welzijn, Marco van Lochem (die afwezig was wegens persoonlijke verplichtingen) van GUV Goede doelen fonds en Richard Jongetjes, Talentverbinder. Wethouder Joop Wikkerink prijst de initiatiefnemers: "Het is geweldig dat dit initiatief komt vanuit de samenleving. En fijn om te zien dat zoveel mensen zich verbonden voelen met dit onderwerp. Ik wens jullie veel succes!"
Ervaringsdeskundigen
De avond wordt vervolgd met een gesprek met twee ervaringsdeskundigen. Zij vertellen over hun ervaringen met armoede en bewijzen met hun verhaal nog eens weer dat armoede in de meeste gevallen iets is dat je overkomt; je kiest er niet voor.
'Schaamte voor armoede is diepgeworteld'
De eerste ervaringsdeskundige (die liever niet bij naam genoemd wil worden): "Bij mij was een herseninfarct de oorzaak. Ik had op dat moment een goede baan, al zeventien jaar, maar door de gevolgen, ook nog na zes maanden revalideren, kon ik niet meer werken. Ik moest een uitkering aanvragen, maar kon - mede door dat infarct - niet mijn volledige arbeidsverleden in kaart brengen, niet op basis van geheugen, en al helemaal niet met behulp van bewijsmateriaal. Dat had tot gevolg dat mijn aanvraag op non-actief werd gezet. Ik kreeg dus geen uitkering. Toen heb ik mijn pensioen afgekocht, omdat ik geld nodig had om van te leven. Daarop volgde een jaar later een belastingaanslag waarop ik nooit had gerekend. Zo kwam ik hopeloos in de schulden. En omdat ik dacht dat ik alles had gedaan wat ik kon, vroeg ik eerst geen hulp bij het uitzoeken wat ik het beste kon doen. Het was een heel nare periode, waarin ik bovenop het verlies van mijn gezondheid en mijn baan, ook nog eens mijn gevoel voor eigenwaarde verloor. Ik vond mezelf stom, omdat ik bijvoorbeeld de info over mijn arbeidsverleden niet kon oplepelen, omdat ik een verkeerde beslissing nam over mijn pensioen. Maar ik had voor mijn gevoel geen keus. Pas toen ik na jaren bij het WMO-loket terecht kwam, kwam ik er achter, dat ik wel rechten had, wel mogelijkheden om iets te doen. Zo kwam ik bijvoorbeeld terecht bij Hersenz, een organisatie die trajecten aanbiedt om te leren omgaan met niet aangeboren hersenletsel. Dat heeft me enorm geholpen."
De tweede ervaringsdeskundige is Kitty Mager. Zij heeft veertien jaar in de bijstand gezeten. "Ik was getrouwd met een man met een verborgen agenda. Toen we om die reden gingen scheiden, bleek dat hij ook nog kans had gezien 70.000 euro schuld te maken, waarvan ik niets wist. Met die schulden bleef ik zitten, met vier kinderen, geen baan. Ik heb vier en een half jaar in de schuldsanering gezeten. Al die tijd dat ik in de bijstand zat, heb ik geprobeerd het goede te doen voor mijn kinderen. Ik voelde me schuldig, schaamde me, vooral tegenover mijn kids, omdat ik het gevoel had dat ik ernstig tekort was geschoten. In die jaren heb ik 2.500 sollicitaties verstuurd. Telkens te worden afgewezen is funest voor je zelfbeeld, net als het etiket dat je krijgt opgeplakt. Mensen veroordelen je daarom, zo van: het zal haar eigen schuld wel zijn. Dat is zó erg: dat er bijna niemand is, die naar je luistert zonder te veroordelen, zonder pijnlijke opmerkingen. Dat kan alleen iemand die hetzelfde meemaakte, begrijpen, denk ik. Maar: sinds 1 april heb ik weer een baan, bij eetcafé 't Raadhuys. Ik doe weer mee!"
'Open oog en oor nodig'
Na de aangrijpende verhalen spreekt Jantiene Kriens de zaal toe. Zij is directeur van de VNG (Vereniging van Nederlandse Gemeenten) en oud-raadslid en oud-wethouder van Rotterdam. "Vanuit mijn afkomst, opgegroeid in de arme wijk Rotterdam-Krooswijk, weet ik hoe diep dat geworteld kan zijn, die schaamte voor armoede. Mijn vader, bijvoorbeeld, heeft er altijd last van gehouden", vertelt ze. Kriens heeft een duidelijke mening over hoe het zou moeten. "Waar het soms mis gaat, is dat we allerlei regels en systemen hebben. Nu ben ik wél van mening dat er regels moeten zijn. We kunnen niet zonder, want in onze drukke wereld moeten we gewoon afspraken maken, regels vaststellen. En bij tachtig procent van de mensen werken die systemen prima, en gaat het allemaal goed. Maar die overige twintig procent is het deel waarbij het niet werkt. Die mensen voldoen niet aan het die grootste gemene deler, waardoor ze buiten de boot vallen. En dan is het belangrijk dat het systeem dan niet strikt blijft vasthouden aan regels, maar dat er mensen werken die zeggen: 'Ik kom naast je staan, ik kijk met je mee wat er nodig is, en dan gaan we zorgen dat het wél werkt!' Het systeem, de mensen die er werken, moeten dus luisteren, hóren wat er speelt. Een open oog en open oor hebben. Dan krijgt het systeem 'veiligheidskleppen' die zorgen dat het ook voor het grootste deel van die twintig procent wél werkt."
Hoe mensen bereiken?
Na de pauze wordt er door middel van een online enquête, waaraan iedereen met zijn smartphone kan meedoen, nagedacht over oplossingen. Over hoe juist die mensen te bereiken zijn, die zich zo erg schamen voor hun armoede, dat ze geen hulp vragen en zelfs geen aanspraak maken op de hulp waarop ze gewoon recht hebben. Gedacht wordt over de vraag hoe ervoor kan worden gezorgd dat iedereen kan meedoen. Eén van de meest opvallende oplossingen kwam van ervaringsdeskundige Kitty: "Maak een website waar iemand anoniem een vraag of probleem kan voorleggen. Want op armoede rust een taboe; daarom komen mensen in armoede er niet mee naar buiten. Als het anoniem kan, lukt het misschien wel om later toch contact te leggen."
Meedoenpact ondertekenen
Daarna wordt alle aanwezigen de kans geboden om een meer dan levensgroot contract te ondertekenen en zo steun te beloven aan het Meedoenpact. Op het contract de volgende tekst. 'Armoede kent vele gezichten. Armoede is iets dat verder gaat dan enkel het financiële aspect. Het leidt tot grote problemen en kan leiden tot sociale uitsluiting. Wie in armoede leeft heeft daar zelden bewust voor gekozen en krijgt daarom onze aandacht en ondersteuning. Wij leggen ons hier niet bij neer! De ondertekenaars van het Meedoenpact gemeente Aalten gaan aan de slag om de armoede voor alle inwoners binnen onze gemeente te bestrijden. Dat doen we onder andere door ondersteuning en preventie te bieden, door het niet-gebruik tegen te gaan, door goede informatievoorziening, integrale samenwerking en het vergroten van (financiële) zelfredzaamheid. Met het aangaan van dit pact verbinden wij ons als maatschappelijke organisaties en gemeentelijke organisaties aan elkaar zodat onze middelen en diensten efficiënter en doelmatiger ingezet kunnen worden ten behoeve van onze inwoners. Meedoenpact: iedereen doet mee!'.
Bedrijven
Wim Drenth sluit de bijeenkomst af met een oproep aan bedrijven om zich ook aan te sluiten bij het Meedoenpact. "Want ook zij kunnen een grote rol spelen, bijvoorbeeld in de signalering van armoede, voor het écht een probleem wordt. We gaan kijken hoe we hen erbij kunnen betrekken. We zijn overigens ook van plan om komend najaar opnieuw een bijeenkomst zoals deze te beleggen. We hopen dan weer op uw aanwezigheid en op die van nog meer mensen en bedrijven!"
Wie informatie wil, kan zich wenden tot meedoenpact@Figulus-welzijn.nl.
