Erik Luiten: protesterende boer wordt woordvoerder in praatprogramma
In actie gekomen vanwege voortdurend negatieve beeldvorming
Door Bernhard Harfsterkamp
AALTEN – Op dinsdag 15 oktober zat melkveehouder Erik Luiten opnieuw op de trekker richting Den Haag. "Dit keer waren we met alle drie trekkers van ons bedrijf onderweg." Na een bezoek aan het RIVM in Bilthoven, werd het Malieveld in Den Haag niet bereikt. Daarvoor was het te druk op de weg. "Op 1 oktober reden we met 2400 trekkers naar Den Haag. Deze keer waren er meer dan 8000 onderweg." In twee weken is het boerenprotest massaler geworden. "We hopen dat de boodschap nu wel is over gekomen." Na 1 oktober bleek dat niet zo te zijn, want de maatregelen die minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit op 3 oktober aankondigde vielen bij de landbouwers verkeerd. "We hadden verwacht dat de minister een maand de tijd zou nemen en ook in overleg zou gaan met de landbouwsector."
'Niet zo dom dat we onze eigen basis vernietigen'
De boeren van Nederland protesteren niet vaak. Inmiddels zijn ze al twee keer naar Den Haag geweest en het is niet uitgesloten, dat ze daar nog een keer naar toe rijden. Ook hebben de agrarische ondernemers overal in Nederland bij de provinciehuizen de verantwoordelijke bestuurders gevraagd de op 3 oktober aangekondigde maatregelen in te trekken. Erik Luiten was er ook bij in Arnhem, waar gedeputeerde Peter Drenth verklaarde de maatregelen om de stikstofuitstoot op boerenbedrijven verder terug te dringen voorlopig op te schorten. Drenth wil in overleg met de minister en de landbouwers nu de tijd nemen om te zoeken naar de beste maatregelen. Ook is het de vraag of opnieuw een bijdrage van de landbouw veel zal helpen. "Het lijkt nu alsof er alleen naar ons wordt gekeken. De landbouw krijgt overal de schuld van. Constant is er het beeld, dat wij slecht zijn voor het milieu en dat wij dieren mishandelen. Wij doen alles zo goed mogelijk. Wij zijn zelf afhankelijk van natuur en milieu. Wij zijn toch niet zo dom dat we onze eigen basis willen vernietigen?"
Het juiste verhaal vertellen
De reacties op de boerenprotesten zijn over het algemeen nog steeds positief. Ook nadat de trekkers vaker voor extra filevorming hebben gezorgd. Luiten denkt dat 90 tot 95% van de Nederlanders achter de boeren staat. Het gevoel dat er geen waardering was is daardoor al minder geworden. "Al die kritiek tast je eer aan, zeker als je al generaties lang op dezelfde plek boert." Of de waardering bij de regering, Tweede Kamer en de provincies groot genoeg is, blijft nog een vraag. "We hebben gevraagd om geen verstrekkende maatregelen te nemen en meer aandacht aan de promotie van de landbouw te besteden." Het juiste verhaal moet verteld worden. Erik Luiten heeft samen met zijn familie een melkveebedrijf aan de rand van de bebouwde kom van Aalten. Hij verzorgt 150 melkkoeien en 100 stuks jongvee. Hij heeft 45 hectare grasland. De koeien lopen buiten, waarvoor hij extra betaald krijgt voor de melk van Friesland Campina. Een deel van grasland wordt gebruikt om gras te maaien en in te kuilen. Ook wordt er maïs verbouwd voor het vee. Dat doet hij samen met een akkerbouwer, op wiens grond Luiten mest uitrijdt. Voor een andere eigenaar bewerkt hij nabij de Duitse grens ook nog vijf hectare rogge met akkerranden.Niet alles dicht timmeren met regels
Als Luiten het bedrijf zou willen uitbreiden ondervindt ook hij nadelen van de vier Natura2000-gebieden, die in de gemeente Winterswijk liggen. De maatregel die hem en vele andere boeren treft is het afromen van de zogenaamd latente rechten. Dat zijn fosfaat- en ammoniakrechten die een boer al heeft voor een toekomstige uitbreiding. Het voorstel van de overheid is om die rechten in ieder geval al te laten vervallen. "Dat is diefstal", zegt Luiten stellig. "Die rechten kun je ons niet zomaar afnemen." De melkveehouder heeft de indruk dat andere sectoren, zoals de industrie altijd maar door kunnen gaan met hun uitstoot. "Wij willen een gelijk speelveld. Hoe kan het dat de verschillen in het grensgebied zo groot zijn. Onze Duitse buren mogen veel meer. De normen liggen daar voor dezelfde natuur veel hoger" De landbouw heeft sinds 1990 al voor een daling van twee derde van de uitstoot van ammoniak gezorgd. Toch blijft de hoeveelheid stikstofverbindingen die op elke hectare in Nederland terecht komt te hoog. Daarom vindt Luiten dat de andere sectoren eerst maar eens wat moeten doen. De boeren zijn wel bereid om te kijken hoe het gebruik van grondstoffen nog efficiënter kan, waarbij de uitstoot verder kan worden beperkt. Hij wijst op het project 'Achterhoek kunstmestvrij'. "Maar laten we niet alles dicht timmeren met regels. Daar spreekt teveel wantrouwen uit. Laat de boer gewoon boer zijn."
Lees verder op pagina 9