'Vliegen' bij klassieke muziek
Roel Smit geeft muziek-luistercursus
DOETINCHEM – Roel Smit is stadsbeiaardier van Doetinchem en Hengelo(O), cantor/ organist van de Joriskerk te Borculo en leider/initiator van het practicum 'Leven met Muziek' in Deventer en Olst. Als hij binnenkomt voor een interview voor dit artikel heeft hij zojuist een uur gespeeld op het carillon van de Catharinakerk. "Het ging lekker," vertelt hij, "en als het lekker gaat, dan ga je vliegen."
Door Josée Gruwel
Niet verwonderlijk dat hij zijn nieuwe cursus 'In een achtbaan door de muziekgeschiedenis' noemt. In de cursus worden liefhebbers van klassieke muziek in vogelvlucht meegenomen door de tijd en stijgen ze al luisterend uit boven de waan van alledag. De beiaardier geeft de gloednieuwe cursus op de Muziekschool Oost-Gelderland. Wie is Roel Smit en wat behelst de cursus?
"Ik leef mijn hele leven al met muziek. Het is de zin van mijn leven", vertelt de 72-jarige. "Thuis in Utrecht hadden we een traporgeltje, maar dat zat altijd dicht. Soms speelde mijn moeder erop. Maar op zomervakantie bij familie zag ik als kleuter mijn kans schoon. Er stond een piano, open! En gunstig: je hoefde niet te trappen. Ik heb net zolang zitten oefenen tot ik er die ene psalm uit kreeg."
Daarna was het een tijdje stil, totdat Roel op het orgeltje thuis mocht experimenteren: melodieën spelen en die dan meerstemmig maken. "Parallelorganum noem je dat: de begeleidende stemmen lopen parellel met de hoofdmelodie. Maar ik kreeg op eigen kracht de deur naar het echte spel niet open."
Op zijn negende zat er een vreemde meneer in de huiskamer.
"Alsof ik het aanvoelde: 'Mam, krijg ik soms orgelles?'" De man, amateurorganist van een van de Utrechtse kerken, keek of ik met mijn handen een octaaf kon spelen. Dat haalde ik net." Vervolgens kreeg de jonge Roel zo'n zeven jaar lang, tot en met de derde klas van de hbs, les van de man die bol stond van muzikaliteit en in Utrecht fietsend rondging om leerlingen aan huis les te geven op wat je een psalmenpomp noemt. "Hij gaf ook theorieles. Aan hem heb ik veel te danken."
Orgeldocent
In de vierde klas van de hbs kreeg Roel een jaar kerkorgelles. Daarna ging hij naar het Utrechts Conservatorium en studeerde er kerkorgel (hoofdvak) en schoolmuziek. In die tijd werd hij organist van de Utrechtse Tuindorpkerk. Eenmaal afgestudeerd kreeg hij, zoals hij dat noemt, in 1969 'een echte baan' als orgeldocent aan de muziekschool in Deventer.
In 1976 werd hij orgeldocent aan de Doetinchemse Muziekschool en verhuisde naar Doetinchem. Hij gaf les op het orgel in de Catharinakerk, werd al snel organist van de kerk en leidde ook het koor. De muziekschool bleef hij 18 jaar trouw. Na 27 jaar nam hij als organist en koordirigent afscheid van de Catharinakerk, maar hij bleef als beiaardier.
Zijn droom waargemaakt
Fulltime beiaardier zijn was zijn liefste droom en die maakte hij waar.
"In de Deventer tijd, begin jaren zeventig, zochten ze daar een stadsbeiaardier. Ik ben toen in Amersfoort naar de Nederlandse Beiaardschool gegaan en kreeg les van Leen 't Hart. Een carillon is het meest vrijgevochten instrument dat er is. Alles kan erop, bijna alles klinkt mooi. Als je een klok aanslaat gaat er een wereld open. Dat heeft iets magisch."
Veertig jaar lang was Roel de vaste bespeler van het Deventer Hemonycarillon in de Lebuïnustoren. Ook was hij vaste beiaardier van Zutphen, Lochem, Meppel, Doesburg en Dinxperlo.
Muziek om te delen
Roel Smit is er de man niet naar om na zijn pensioen stil te zitten. In 2013 richtte hij 'Leven met Muziek' op, een muziekpracticum dat mensen wil betrekken bij klassieke muziek. "Ik geef interactieve lezingen en cursussen om iets te doen te hebben en omdat ik het heel leuk vind om mensen deelgenoot te maken."
Voor het eerst geeft hij nu een cursus in Doetinchem. "Het is feitelijk een muziekluistercursus, waarbij je aan de hand van de muziekgeschiedenis muziek van componisten uit acht landen beluistert. In elke les komt er een land aan de orde. Ik heb muziek uitgekozen waarover ik me verbaas en die ik graag wil delen. Dat de mens zo creatief is dat hij kans heeft gezien om door de eeuwen heen muziek steeds weer te vernieuwen, dat vind ik een wonder."
De cursus is op acht dinsdagmiddagen van 15.00 tot 17.15 uur en start op 5 februari op Muziekschool Oost-Gelderland, Bizetlaan 1 in Doetinchem. De cursisten ontvangen rijk geïllustreerd cursusmateriaal en na iedere bijeenkomst krijgen ze per e-mail een document met alle links naar de gebruikte muziekfragmenten op Youtube.
Inlichtingen en opgave: info@muziekschoolog.nl, kosten 150 euro inclusief cursusmateriaal.