Gemeenteraad zeer kritisch over zorginkoop

AALTEN - Het gaat niet goed met de zorginkoop voor WMO en Jeugdzorg. Acht Achterhoekse gemeenten werken hierbij samen. Zij hebben contracten afgesloten met 59 zorgaanbieders voor de periode juli 2022 - juli 2025, met de bedoeling om die daarna twee keer twee jaar te verlengen. Het gaat om grote bedragen: 110 miljoen euro per jaar voor de acht gemeenten samen. Maar na een vernietigend rapport hebben B en W besloten om geheel opnieuw te beginnen met aanbesteden. De Aaltense gemeenteraad was zeer kritisch.

Door Jos Wessels

Rapport
Omdat er in 2023 signalen waren dat het niet goed ging, werd een onderzoeksbureau ingeschakeld: I&O Research. Dat zette de zaken op een rijtje. Het blijkt dat de acht gemeenten het wel eens zijn over de visie: ‘de juiste hulp om de hoek voor de juiste prijs’. Maar daarna ging er van alles mis. Bij de aanbesteding in 2022 moesten de gemeenten tot in detail de juiste zorgvragen stellen. Maar onderling zaten de gemeenten niet altijd op een lijn. Dat leidde volgens wethouder Joop Wikkerink tot waterige compromissen. Het blijkt ook dat gemeenten en zorgaanbieders niet altijd hetzelfde verstonden onder de afspraken. “Wij hebben ervan geleerd en nu weten we van elkaar wat we bedoelen”, aldus wethouder Hans te Lindert. Dan wilden de gemeenten vaak lumpsum afspraken. Dat wil zeggen: een zorgaanbieder werkt het hele traject met een cliënt voor een vaste, vooraf afgesproken prijs. Maar dat lukte niet, door de grote inflatie vorig jaar, maar ook omdat zorgaanbieders een ander type cliënt binnen kregen. Een cliënt die meer zorg nodig had dan vooraf begroot. Ook kon men in de Oost-Achterhoek, waaronder Aalten, vaak niet ‘de juiste zorg om de hoek’ aanbieden. En er is ook geen duidelijke meetlat waarlangs men kan beoordelen of de zorg geslaagd is en wanneer men kan stoppen. Dit alles leidde tot tussentijdse aanpassingen en tot frustraties bij zorgaanbieders en consulenten. En dat leidde in het najaar van 2023 tot het rapport van I&O.

Een kritische discussie
Na het verschijnen van het rapport hebben B en W besloten om de aanbesteding niet te verlengen, maar geheel opnieuw te beginnen. De nieuwe aanbesteding moet januari 2026 ingaan. Dat betekent: veel ambtenarenuren en geld, weer te besteden aan het financiële proces. In een raadsmededeling is de gemeenteraad ingelicht. Op 5 maart boog de beeldvormende gemeenteraad zich over deze kwestie. Er werden zeer kritische vragen gesteld richting de wethouders. Wikkerink verweerde zich door te stellen dat de frustraties van zorgaanbieders en consulenten uit het najaar nu goed zijn uitgesproken. Hij roemde de ambtenaren die zeer hard hebben gewerkt op dit onderdeel. Hij erkende wel dat het te veel top-down is geweest. Daarbij ging het te vaak over het geld en te weinig over de zorg zelf. Te Lindert stelt dat het college veel heeft geleerd en die fouten niet meer zal maken. Margret Rensink (Gemeente Belangen) stelde dat dit dure lessen zijn geweest, en dat de doelstelling goed gespreide zorg niet is gehaald. Tobias Holtman (Christen Unie) kwam meermalen terug op de vraag: “Waarom hoorde de raad niet dat het niet goed ging? Als wij ernaar vroegen kregen wij steeds geruststellende antwoorden.” Wikkerink antwoordde dat het college met de kennis van toen dacht dat het wèl goed ging. Tot slot vroeg Alexander van der Graaff (D66) aan Wikkerink: “Vind u uzelf nog geschikt om de nieuwe aanbesteding te leiden?” Het antwoord van de wethouder was ondubbelzinnig: “Ja. Er is niemand in de Achterhoekse colleges die hier meer mee bezig geweest is dan ik.”

Hoe nu verder?
Hoe dit nu verder gaat, is nog onduidelijk. Alex Walter, voorzitter van deze beeldvormende raad, vertelde dat de agendacommissie (de vergadering van fractievoorzitters) heeft afgesproken om eerst deze discussie af te wachten. Dan besluit de agendacommissie of dit onderwerp naar de meningsvormende raad of naar de gemeenteraad gaat, of op een andere manier wordt verwerkt. Wordt ongetwijfeld vervolgd.